Pigmentvlekken – nieuwe sproetjes of het resultaat van lang termijn zonschade – kunnen hardnekkig zijn en lastig te behandelen. Toch is pigmentvlekken verwijderen, zeker vlekken in het gezicht, een procedure waar veel vraag naar is. Je kunt nog zoveel SPF smeren, elke keer buiten onder volle zon eist zijn tol van je huid. Na een paar maanden of jaren blootstelling aan UV-straling worden verkleuringen zoals sproetjes, maar ook andere bruine vlekken op de huid en gepigmenteerde restlittekentjes zichtbaar. Tip: hoe eerder je je pigmentvlekken behandeld hoe beter. Zelfs de kleinste donkere vlekken worden met de jaren namelijk groter. Voorkom pigmentvlekken, pak het probleem vroegtijdig aan en je hebt ook minder redmiddelen zoals een pigmentvlekken crème nodig. Hoewel antioxidanten zoals vitamine C kunnen helpen bij het oplichten van pigment. Naast pigmentvlekjes die spontaan verschijnen op de huid zijn er natuurlijk ook aangeboren moedervlekken of pigmentaandoeningen waaronder café au lait vlekken. In dit artikel leggen we precies uit wat je aan vlekken in het gezicht en op het lichaam kunt doen.
WAT ZIJN PIGMENTVLEKKEN?
Een van de meest voorkomende, maar vaak storende huidcondities is hyperpigmentatie ofwel pigmentvlekken. Het komt voor bij mensen van alle leeftijden, elke etnische achtergrond. Als je naar je gezicht kijkt, zie je waarschijnlijk talloze minuscule donkere plekjes die eruit springen naast lichtere delen in je gezicht. Hyperpigmentatie kan een gevolg zijn van acne, maar sproetjes, zonnevlekken, ouderdomsvlekken en melasma (zwangerschapsmasker) vallen onder dezelfde categorie. Een losse definitie van hyperpigmentatie zijn donkergekleurde vlekken op de huid. Dit doelt op een teveel aan pigmentkorrels ofwel melanine, wat zich uit als donkere plekken. Overmatige pigmentatie treedt op wanneer de huid lokaal meer melanine produceert, het pigment dat de huid zijn kleur geeft. Problemen met hyperpigmentatie tasten donkere huidtinten meer aan, maar ook bij lichte huidtypen kunnen er verkleuringen optreden. Een tijdelijk bruine zomerteint is een manier van het lichaam (zie het als een soort wapenschild) om zichzelf te beschermen tegen UV-straling. Terwijl hyperpigmentatie een cumulatief resultaat is van overmatige UV-straling die de huid beschadigt.
HOE ZIEN DONKERE PIGMENTVLEKKEN ERUIT?
Donkere vlekken op de huid kunnen variëren van lichtbruin tot donkerbruin. De kleur van donkere vlekken kan afhangen van de huidskleur van een persoon. De vlekken hebben dezelfde structuur als de huid en ze zijn doorgaans niet pijnlijk. Zijn vlekjes wel pijnlijk laat een arts er dan naar kijken, want in dat geval kunnen het mogelijk kwaadaardige pigmentvlekken zijn. Hetzelfde geldt voor moedervlekken (donker, zwart of café au lait vlekken) die ineens veel groter worden of grillige randjes vertonen. Donkere vlekken variëren ook in grootte en kunnen zich op elk deel van het lichaam ontwikkelen, maar komen het meest voor op zones die vaak worden blootgesteld aan de zon. Bruine vlekken en sproeten op een aan de zon blootgestelde huid worden ephelides en lentigines genoemd. Het verschil tussen een ephelis en een lentigo is dat een ephelis tijdens de wintermaanden vervaagt, terwijl een lentigo aanhoudt bij afwezigheid van ultraviolette (UV) stimulatie. Lentigines, die door veel mensen worden aangezien voor ouderdomsvlekken of levervlekken, zijn om precies te zijn vlak, licht tot donkerbruinkleurig en kunnen op sproeten lijken. Ze variëren meestal van de grootte van een potloodgum tot de grootte van een dubbeltje, maar ze kunnen groter of kleiner zijn. In het beginstadium van melanoom (huidkanker) kunnen kwaadaardige pigmentvlekken lijken op lentigines of, soms, seborroïsche keratose (ouderdomswratten). Alarmsignaal: als ze ineens van vorm of kleur veranderen. Het is belangrijk dit in de gaten te houden.
WAARDOOR WORDEN DONKERE PIGMENTVLEKKEN VEROORZAAKT
Pigmentvlekken ofwel hyperpigmentatie zijn dus het gevolg van een overproductie van melanine in de huid door melanocyten, typen huidcellen die melanine (pigmenten) producerende organellen bevatten. Deze verhoogde melanineproductie kan door verschillende redenen worden veroorzaakt. Denk onder meer aan hormonen – zowel oestrogeen als progesteron – die het melaninegehalte verhogen. Dit is waarom zwangere vrouwen donkere vlekken (ofwel melasma, een zwangerschapsmasker) kunnen krijgen die na de geboorte vaak vervaagt. Hiernaast kan de zon het melaninegehalte opschroeven. Hierdoor hebben mensen op leeftijd die in hun jeugd altijd volop hebben gezonnebaad meer donkere vlekken. Leeftijd kan de grootte van de melanocyten bovendien vergroten. Daarom zien dermatologen bij oudere patiënten geregeld donkere ouderdomsvlekken. Andere factoren, zoals huidirritatie door acne, harsen en soms medicatie kunnen ook pigmentvlekken veroorzaken.
PIGMENTVLEKKEN IN HET GEZICHT
In het gezicht verschijnen vooral pigmentvlekken die zijn veroorzaakt door de zon (denk aan zonnevlekken en sproeten) maar ook door littekentjes dankzij bijvoorbeeld huidaandoening acne. Littekens door acne of een ander wondje in het gezicht kunnen donker ogen en duiden op post-inflammatoire hyperpigmentatie, iets wat meestal tijdelijk is. Worden die restlittekentjes aan de zon blootgesteld dan kan die hyperpigmentatie weliswaar blijven. Algemene vuistregel: is de acne-markering of laesie na 6 tot 12 maanden nog steeds zichtbaar dan wordt dit beschouwd als litteken. Sproeten vallen ook onder de hyperpigmentatie-paraplu. Blootstelling aan de zon kan sproeten blijvend donkerder maken. Pigmentvlekken in het gezicht worden als volgt door de zon veroorzaakt: zonlicht lokt een lokaal overschot aan melanine uit en keratinocyten verplaatsen zich vervolgens naar boven, naar het huidoppervlak, waar ze donkere vlekken in het gezicht tekenen. Hormonen waaronder een stimulans door onder meer de anticonceptiepil kunnen dit eveneens teweegbrengen. Donkere huidskleuren zijn hier trouwens gevoeliger voor. Elke huid heeft eenzelfde hoeveelheid melanocyten, maar het verschil in een lichte en donkere huid is het formaat. Een donkere huid heeft grotere melanosomen, en is daardoor vatbaarder voor hyperpigmentatie.
WAAROM HEEFT JE HUID JUIST OP LATERE LEEFTIJD VITAMINE C NODIG?
Natuurlijk omdat de hoeveelheid collageen in ons lichaam daalt met het klimmen van de jaren. Dit kan vitamine C ofwel ascorbinezuur deels opvangen. Hiernaast hebben mensen vitamine C nodig om schadelijke oxidanten, zoals luchtvervuiling, onschadelijk te maken. Zo wordt oxidatieve stress, en daarmee massale afsterving van levende cellen, voorkomen. Hoezeer je jezelf ook beschermt tegen zonstraling met een goede SPF je zult altijd blootstaan aan wat schadelijke zonnestralen, die bijvoorbeeld ouderdomsvlekken opleveren. Vitamine C werkt doeltreffend op het verminderen van pigmentvlekken.
PIGMENTVLEKKEN OP HET LICHAAM
Post-inflammatoire hyperpigmentatie – plekken op de huid die donkerder kleuren, meestal waar voorafgaand bijvoorbeeld muggenbeten, korstjes of puistjes hebben gezeten – komen naast het gezicht ook op het lichaam voor. Tegelijkertijd wordt de huid van het lichaam (op de handen na, waar zich om deze reden vaker ouderdomsvlekken voordoen) minder geregeld blootgesteld aan de zon en dus komt hier minder hyperpigmentatie door UV-straling voor. Met moedervlekken waaronder café au lait-vlekken op het lichaam word je geboren. Café au lait-vlekken, of café au lait-macules, zijn platte, gepigmenteerde moedervlekken. De naam café au lait is Frans voor ‘koffie met melk’ en verwijst naar hun lichtbruine kleur. Ze worden ook wel 'girafvlekken' of 'plekken aan de kust van Maine' genoemd, wat verwijst naar de grillige grenzen. Het goede nieuws: hyperpigmentatie oorzaken en behandelingen zijn vrijwel gelijk als het aankomt op pigmentvlekken in het gezicht of op het lichaam.
HOE VOORKOM JE PIGMENTVLEKKEN?
Voorkomen van pigmentvlekken is eigenlijk het allerbelangrijkste, en hiervoor is een breedspectrum zonnebrand met minimaal SPF 30 die in het geval van SkinCeuticals beschermt tegen UVA- én UVB-straling je beste vriend. Dagelijks smeren met zonnebrand is de beste manier om een egale huid zonder pigmentvlekken te behouden. Zelfs lage blootstelling aan UV-licht loopt gedurende een mensenleven op en kan donkere vlekken veroorzaken. Reeds zichtbare vlekken op de huid kunnen ook donkerder worden door blootstelling aan de zon. Zonbescherming, en met name zonbescherming met zinkoxide of titaniumdioxide, kunnen de meeste stralen tegenhouden die pigmentvlekken veroorzaken of verergeren. Breng de zonnebrandbescherming om de twee uur aan op het gezicht ndash;nbsp;zelfs al staat er 24 uur of waterproof op de verpakking. Blijf hiernaast uit het felle daglicht tussen 11 uur rsquo;s ochtends en 3 uur rsquo;s middags, wanneer de zon hoog staat. Draag een zonnehoed en zonnebril met UV-filter.
PIGMENTVLEKKEN BEHANDELEN
Er zijn een aantal pigmentvlekken crèmes en ingrediënten die heel goed kunnen helpen tegen een vlekkerige huid. Plan vooruit met Retinol en Retin A (vitamine A-zuur), vormen van vitamine A. Naast het verminderen van donkere vlekjes helpt deze beschermende antioxidant om toekomstige donkere vlekken te voorkomen. Breng het 's nachts aan, omdat het een verhoogd risico op gevoeligheid voor de zon met zich meebrengt. Retinol wordt altijd gecombineerd met een antioxidant en een SPF om de kans op PIH (post-inflammatoire hyperpigmentatie) te voorkomen. Hiernaast wordt vitamine C wel gezien als ‘heilige graal’ op het gebied van pigmentvlekken verwijderen. Het is wel belangrijk dat de vitamine C aan de juiste vereisten voldoet, anders heeft het niet de gewenste opname en werking op de huid. Hierin is SkinCeuticals een absolute voorloper. Vitamine C kan worden inzet als topische antioxidant die helpt voorkomen dat vrije radicalen oxidatieve schade aan de huid veroorzaken (wat onder meer kan leiden tot rimpels en een vlekkerige, niet egale huid). Het remt ook enzymatische processen die melanine in de huid produceren, en daardoor helpt de vitamine donkere verkleuring van de huid verminderen. Een ander bijkomend voordeel is dat vitamine C enkel probleempigmentatiegebieden verlicht, niet de rest. Naast verzorgingsproducten tegen pigmentvlekken kun je pigmentvlekken laseren. Dit is de duurste, maar ook de snelste manier om hardnekkige pigmentvlekken te verwijderen. Hierbij wordt er een gerichte lichtstraal ingezet met een specifiek doelwit of chromofoor (pigment) om de pigmentdeeltjes in de huid op te breken en te verwijderen. Het kan soms weliswaar een ongewenst effect hebben op de huid eromheen, vooral bij donkerdere huidskleuren. Vraag je dermatoloog om advies. Pigmentvlekken verwijderen kan eveneens met chemische peelings, zeer exfoliërende behandelingen. Hiermee worden huidlagen aangepakt waardoor een vlekkerige huid vermindert, en deze beter licht kan reflecteren en dus stralen. Doe je dit vaker dan kunnen deze behandelingen naarmate de tijd verstrijkt de collageenproductie helpen stimuleren, de celomloop versnellen en de verschijning van donkere vlekken op de huid verminderen. Actieve ingrediënten die hierbij vaak worden gebruikt en ook onderdeel zijn van exfoliërende producten van SkinCeuticals: glycolzuur, salicylzuur en melkzuren. Houd er weliswaar rekening mee dat dit soort pigmentbehandelingen de huid in het begin ook kunnen irriteren en rood doen uitslaan.
PRODUCTEN TEGEN PIGMENTVLEKKEN
De meeste pigmentvlekken vervagen na verloop van tijd, vooral als ze worden veroorzaakt door acne, schaafwondjes, wonden of hormonen. Sommige donkere gebieden blijken lastiger te behandelen, maar er tijdig bij zijn maakt altijd het verschil. Wil je snel iets aan je pigmentvlekken doen dan is het belangrijk om je verzorgingsroutine te wijzigen. SkinCeuticals heeft een hele serie anti-pigmentatie verzorging, waarbij vooral deze crèmes en serums helpen:
SKINCEUTICALS ADVANCED PIGMENT CORRECTOR TEGEN PIGMENT
Deze corrector werkt zeer doelgericht tegen donkere vlekken in het gezicht. De sterke formule werkt op vier manieren. Allereerst exfolieert het de huid en concentreert de corrector zich op de belangrijkste pigmentvlekken. Het remt hiernaast de overdracht van melanine en het blokkeert de melanineproductie in de basis. Tot slot versterkt het de huid om pigmentvorming te voorkomen. Samengesteld uit een exclusieve en zeer effectieve cocktail van 1% hydroxyfenoxy propionzuur, 0,5% ellaginezuur en 0,3% salicylzuur.
SKINCEUTICALS DISCOLORATION DEFENSE SERUM TEGEN PIGMENT
Vooral bij hardnekkige bruine vlekken en post-acne pigmentatie is het Discoloration Defense Serum van SkinCeuticals (dat ook in combinatie met andere serums kan worden gebruikt) bewezen effectief. De cijfers: de zichtbaarheid van opvallende pigmentvlekken, die maar niet lijken te willen vervagen, neemt met 41% af bij voortdurend gebruik. Met een synergetische mix van anti-pigmentatie ingrediënten, waaronder 1.8% tranexaminezuur, 5% niacinamide en 5% HEPES, die ook de terugkeer van vlekken helpen voorkomen.
SKINCEUTICALS PHLORETIN CF TEGEN PIGMENT
Dit internationaal awardwinnende serum biedt een krachtige mix aan antioxidanten waaronder vitamine C, ferulinezuur en (hier heeft het de naam aan te danken) Phloretin. Phloretin wordt gewonnen uit de wortelschors van appelbomen en het werkt corrigerend op hyperpigmentatie en een doffe uitstraling. Net zoals andere antioxidanten, beschermen genoemde ingrediënten de huid tegen vrije radicalen en stimuleren ze de afweer van de huid tegen beschadiging. Deze formule maakt weliswaar het verschil omdat – in tegenstelling tot veel andere producten – in klinische onderzoeken is aangetoond dat het product de huid binnendringt en verschillende kettingreacties onderbreekt – veroorzaakt door UV-schade – die leiden tot rimpels en vlekken.
SKINCEUTICALS RETINOL 0.3, 0.5 EN 1.0 TEGEN PIGMENT
Deze retinol pigmentvlekken crème bevat een stabiele vorm van retinol in een concentratie van 0.3, 0.5 en 1.0% (het hoogste percentage van één procent is bedoeld voor ‘ervaren gebruikers’, wiens huid al gewend is geraakt aan retinol) dat efficiënt aan de huid wordt afgegeven waardoor de huid minder snel geïrriteerd raakt. Dit derivaat van vitamine A stimuleert celvernieuwing om huidbeschadiging en andere teintproblemen aan te pakken. Retinol is een geweldig ingrediënt voor het vervagen van pigment, omdat het beschadigde huidcellen verwijdert en een fris, egaal velletje eronder onthult.